MPR’ın Kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Meral Saçkan, 30 yılı aşkın bir süredir Türkiye’de halkla ilişkiler sektörünün gelişmesi ve bir endüstrisi haline gelmesi için öncü rol oynayan kişilerden biridir. Uluslararası mesleki ve etik standartların ülkemizde yerleşmesi, uluslararası ölçümleme kriterlerinin ilk uygulaması, ulusal meslek örgütlerinin gelişimi, örnek çalışmaların ödüllendirilmesi ve akademik dünyaya katkılarıyla gerçek ‘yol açıcı’lardan biridir. Halkla ilişkiler disiplinini pazarlama iletişiminin gizli silahı olarak gören Meral Saçkan, sektör henüz emekleme aşamasındayken, iletişim sürecini iş sonuçlarıyla ilişkilendiren cesur yaklaşımıyla ‘marketing PR’ın da Türkiye’deki öncüsü olmuştur. Halkla ilişkiler sektörünün iyileştirilmesi ve niteliğinin yükseltilmesi adına yapılan her çalışmanın içinde Meral Saçkan imzasını görmek mümkündür.
Uluslararası Mesleki ve Etik Standartlar
MPR, 1998’de o dönem halkla ilişkiler şirketlerinin ilk meslek örgütü olan PRCI/ICCOTurkey’i (PR Halkla İlişkiler Danışmanlık Anonim Şirketi) kuran beş üyeden biridir. O dönemde mevcut yasalar tüzel kişiliklerin dernek kurmasına izin vermediği için ilk meslek örgütü A.Ş. olarak yapılandı. Dünyanın en üst çıta örgütü olan ICCO (International Communications Consultancy Organisation) ile organik bir bağlantı kurdu. Kurulduğu günden itibaren PRCI-ICCO’da Yönetim Kurulu Üyesi olan Meral Saçkan, 2003-2004 yılları arasında Yönetim Kurulu Başkanlığı yaptı.
MPR, Bersay, Orsa, Tribeca, Capitol ve Zarakol şirketlerinin üyeliğinden oluşan ilk altı yıl içinde, ilk sektörel algı araştırması yapıldı. İtibar yönetimi gurusu Charles Fombrun’la RQ konferansı düzenlendi. Bir çok eğitim programı, LSPR işbirliğiyle 30’a yakın sertifika programı ve workshop yapıldı. İletişim Fakültelerine yönelik staj programları hayata geçirildi.
Düzenli olarak ICCO’nun yıllık dünya raporları paylaşıldı. ICCO’nun dünya zirveleri takip edilerek sektörel kitaplar yayımlandı ve bütün PR endüstrisiyle paylaşım toplantıları yapıldı. 1999 yılında ilk uluslararası meslek standardı denetimi yapıldı. Saçkan’ın kurucusu olduğu MPR, Türkiye’de ilk defa yapılan ICCO/CMS denetimini başarıyla geçen ve sertifika alan ilk dört şirketten biri oldu.
İDA’nın Kuruluşu
Meral Saçkan’ın PRCI/ICCO-Turkey’in Yönetim Kurulu Başkanı olduğu dönemde, dernekler yasasının tüzel kişilerin üyeliğine izin veren değişikliği, 2003 yılı sonunda yeni bir fırsat ortaya çıkardı. Yönetim Kurulu’nun ortak kararıyla, tüm sektörü kucaklayan ve halkla ilişkiler şirketlerinin uluslararası mesleki ve etik standartlarını ICCO’ya bağlı olarak düzenleyecek yeni bir oluşum için hazırlıklar başlatıldı. Sektörü bir araya getirme görevi hem mevcut yapının başkanı olarak, hem de 2000-2002 döneminde TÜHİD’in geçmiş başkanı olarak Meral Saçkan’a verildi. İletişim Danışmanları Şirketleri Derneği (İDA) ilk tüzük taslağı, kuruluş bildirgesi ve meslek ahlâkı ilkeleri hazırlandı.
23 Aralık 2003’de Dedeman Otel’de yapılan ilk sektörel davete 27 halkla ilişkiler şirketinin başkanları ve üst düzey yöneticileri katıldı. Bu toplantıyı açan Meral Saçkan açılış konuşmasında mesleki örgütlenme bağlamında şirketlerin üye olabileceği bir derneğe olan ihtiyaçtan söz ederek, ICCO’nun farklı ülkelerdeki derneklerin üyeliği ile büyüyen yeni vizyonunu anlattı. (Ek1-Açılış konuşması)
17 Şubat 2004’te Dedeman Otel’de ikinci kurucular kurulu toplantısı yapıldı. 25 halkla ilişkiler şirketinin katılımıyla İDA’nın dernek tüzüğü son haline getirildi. Dernek kuruculuğunu kabul eden şirketlerin üyelik taahhüdü imzalamasının ardından dernek başvurusunun resmen yapılması ve ilk dönem çalışma planının hazırlanması kararlaştırıldı.
İDA ilk genel kurulunu 6 Eylül 2004’te gerçekleştirerek resmen faaliyete başladı. 16 iletişim danışmanlığı şirketinin kurucu üye olduğu ilk genel kurulda Meral Saçkan oy birliği ile Kurucu Başkan seçildi. Yönetim Kurulunun diğer üyeleri şunlardı: Figen İsbir (Başkan Yardımcısı), Barika Göncü (Mesleki ve Sektörel Gelişimden Sorumlu Üye), Ceyda Aydede (Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Üye) ve Cem İlhan (Kaynak Geliştirmeden Sorumlu Üye). (Ek.2-Kuruluş Basın Bülteni)
Meral Saçkan’ın Başkanlığındaki İDA ilk iki yıl aşağıdaki işleri başardı:
- İDA, Uluslararası İletişim Danışmanlığı Birliği ICCO’nun Türkiye’deki tek temsilcisi olarak akredite edildi.
- 16 üye şirketi uluslararası mesleki standartlar ve etik standartları kapsayan CMS denetiminden geçme taahhüdünü verdi.
- İDA logo çalışmaları ve web sitesi tamamlandı.
- İDA İletişim Danışmanlığı Şirketleri İktisadi İşletmesi kuruldu.
- Dernek merkezi Nişantaşı’ndaki yeni adresine taşındı.
- LSPR’la ortak diploma veren İDA Stratejik İletişim Sertifika Programları dört defa tekrar ederek, 90 iletişim profesyoneline sertifika kazandırdı
- 2005’te ‘Sosyal Sorumluluk Elma Şekeri mi?’ konferansını düzenledi. Konferansa, ICCO Dönem Başkanı John Saunders, ICCO Genel Sekreteri Simon Quarendon ve Hill&Knowlton Ortadoğu Bölge Direktörü Dave Robinson katıldılar.
- 2006’da ‘Türkiye’nin Tanıtımında Bir Şeyler Eksik’ konferansı yapıldı. Bahçeşehir Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Ali Atıf Bir, Bersay Başkanı Ali Saydam,Teksas Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Tevfik Dalgıç ve Hill&Knowlton Brüksel Ofisi Direktörü Abigail Jones katıldılar.
- 2005’de İDA eğitmenleri Avrupa Birliği Bilgi Ağı tarafından Van’da düzenlenen eğitim programına katkıda bulundular ve ‘medya ilişkileri’,’kriz yönetimi’ konularında dersler verdiler.
- 20-21 Ekim 2005’de Prag’da gerçekleşen ‘Halkla İlişkilerin Küreselleşmesi: Efsane mi Gerçek mi?’ başlıklı ICCO Dünya Zirvesi izlendi ve bilgiler bir kitapta toplanarak sektörel bir toplantıyla paylaşıldı.
- İki yıl boyunca İDA staj programı hayata geçirildi ve Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinden toplam 58 öğrenci İDA üye şirketlerinde 2 aylık staj programlarına alındı.
- Pek çok defa üye toplantıları yapıldı. Organizasyon yapıları, çalışan ve müşteri performans değerlendirmeleri, ücretlendirme, müşteri sözleşmeleri, verimlilik ölçme metotları konusunda bilgi paylaşımı yapıldı.
- Haziran 2006’da Türkiye’de ikinci defa CMS denetimi yapıldı. Denetime giren 8 şirket kalite belgelerini aldı.
- Medya Şeffaflık Taahhütnamesi İDA çalışanlarıyla paylaşıldı.
- Ekim 2006’da TÜHİD ile birlikte iletişim hizmetleri algı araştırması yapıldı ve Bahçeşehir Üniversitesi’nde GFK’nın sunumuyla sektörle paylaşıldı.
- İDA şirketlerinde çalışanlara yönelik bir newsletter yayına başladı.
- Yeni İDA/ICCO Turkey e-grubu kuruldu.
- Üye şirketler için özgeçmiş havuzu oluşturuldu.
Meral Saçkan yalnızca bir dönem başkanlık ilkesine (daha önce TÜHİD’de de aynısını yapmıştı) sadık kalarak, 2 Kasım 2006 tarihinde yapılan genel kurulda görevinden ayrıldı. (Ek.3- Veda konuşması)
Uluslararası Ölçümleme
PR NET 1998 yılında kurulana kadar, basın yansımalarının uluslararası standartlarda ölçümü yapılmıyordu. Özellikle okur temsilcilerinden oluşan bir panelle içerik analizleri yapılmıyor, yüzü aşkın parametrede yansıma değerlendirmesi (ana mesajın taşınması, niteliği, uygun mecra, erişim, görsellik, rekabete göre durum vb) izlenemiyordu. PR NET, 11 Şubat 1998’de 28 milyar TL sermaye ile 7 eşit ortak tarafından kuruldu. Bu ortaklardan birisi de MPR idi. İlk günden itibaren ABD kökenli Delaheye şirketinin know how’ını kullanan PR NET, 1998 sonunda büyük teknoloji yatırımı gerektiği için Celal Metin’in çoğunluk hissesini almasıyla sermayesini üç kat arttırdı. 2001’de ise dünyanın en büyük medya analizi gruplarından ABD’li Medialink’in %10 hisse sahibi olmasıyla sermayesini 450 milyar TL’ye çıkardı.
PR NET’in kurucularından olan Meral Saçkan, şirket 2009 yılında bir başka medya takip şirketine satılana kadar,11 yıl süresince Yönetim Kurulu Üyeliği yaparak basın yansımalarının ölçümünün uluslararası standartlara taşınması konusunda öncü bir rol oynadı.
Ulusal Meslek Örgütlerinin Gelişimi
Meral Saçkan, 1990 yılında üye olduğu TÜHİD’de (Türkiye Halkla İlişkiler Derneği) çok uzun yıllar yönetim kurullarında ve çeşitli çalışma komitelerinde görev aldı, 2000-2002 döneminde de derneğin başkanlığını yürüttü. O döneme kadar 29 yıllık tarihinde ancak 4 başkan değiştiren TÜHiD’de, ilk defa iş planı ve yönetim kurulu adaylarıyla seçim kampanyası yaptı ve yalnızca bir dönem için oy istedi. Meral Saçkan’ın Yönetim Kurulu Başkanı olduğu 2000-2002 döneminde diğer yönetim kurulu üyeleri; Prof. Filiz Balta Peltekoğlu, Ceyda Aydede, Özer Yelçe, İpek Özgüden, Müge Denli ve Fügen Toksü idi.
Bu dönemde bugün sektörün tek ödül programı olan ALTIN PUSULA hayata geçirildi ve ilk iki ödül töreni yapıldı. Derneğin 30’uncu yılı dolayısıyla bir halkla ilişkiler forumu düzenlendi. (Ertesi yıl ikincisi de yapıldı). Derneğin ilk defa kendi ofisi ve elemanları oldu. Avrupa Halkla İlişkiler Konfederasyonu CERP’e üyelik başvurusu yapıldı ve kabul edildi. Bireysel gelişimi amaçlayan TÜHİD’in diğer meslek örgütleri olan HDD ve PRCI-Turkey ile ilişkileri güçlendirildi. Meral Saçkan ve Ömer Kayalıoğlu o dönemde TÜHİD ve HDD’nin birleştirilmesi çalışmalarını yönettiler, ancak başarılı olamadılar.
Meral Saçkan ilkeleri doğrultusunda 30 Nisan 2002’de yapılan genel kurulda üyelerin isteğine rağmen yeniden aday olmadı ve görevi devretti. (Ek.4 Marketing Türkiye 15 Nisan 2002 sayısı)
Akademik Dünyaya Katkı
Türkiye’ye 1994 yılında ilk defa ‘pazarlama yönelimli halkla ilişkiler’ kavramını getiren Meral Saçkan 1999 yılından beri İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Marketing PR dersleri veriyor. Zamanın İletişim Fakültesi Dekanı (ardından rektör oldu) Prof. Dr. Aydın Uğur’un o yıl Bilgi’de açtığı Marketing PR dersinin hocası olması için Meral Saçkan’a ofisinde yaptığı ziyaretin ardından tam 20 yılı aşkın bir süre öğretim görevlisi olarak Bilgi’deki derslerini sürdürdü. 2008 ve 2009 eğitim yıllarında kendi okulu Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde de marketing PR dersleri veren Meral Saçkan, iki yıl sonra kendi isteğiyle görevden affını diledi. Prensip olarak her yıl iki üniversiteye konferansa giden Meral Saçkan Konya’dan, İzmir’e, Kıbrıs’tan Erzurum’a kadar çeşitli şehirlerdeki konferanslarda binlerce öğrenciye ulaşıyor. Bilgi’deki ders kitabının üçüncü versiyonu olan, Thomas L. Harris ve Patricia T. Whalen’ın kaleme aldığı ‘21’inci Yüzyılda Pazarlama Profesyonelinin Halkla İlişkiler El Kitabı’nı 2009’da Türkçeye kazandırarak Bilgi ve Marmara Üniversiteleri’ndeki öğrencileri ve akademik dünyaya hediye etti.